Χρόνιες παθήσεις και χρόνια κόπωση

​

Τα τελευταία χρόνια οι μελετητές άρχισαν να προσέχουν περισσότερο το σύμπτωμα της κόπωσης το οποίο παρουσιάζεται συχνά στις χρόνιες παθήσεις και έχει αρνητικές επιπτώσεις στη λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής του ατόμου. Θεωρείται ότι έχει πολυδιάστατη φύση και στους παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση του συμπεριλαμβάνονται η μυϊκή αδυναμία, ο πόνος, το άγχος και ο διαταραγμένος ύπνος [1]. Κάποιες από τις χρόνιες παθήσεις στις οποίες εμφανίζεται η κόπωση, πέρα από το Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης, αναφέρονται παρακάτω.

​

 

Καρκίνος και χρόνια κόπωση

_____

Η χρόνια κόπωση είναι ένα από τα σημαντικότερα συμπτώματα που εμφανίζεται σε ασθενείς με καρκίνο [2,3] και έχει βρεθεί ότι είναι ο πιο διαδεδομένος δείκτης που επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ατόμου με καρκίνο [4]. Η άσκηση βελτιώνει τη φυσική κατάσταση των ατόμων με καρκίνο [5,6], τη γενική τους υγεία [5], μειώνει την κόπωση [7] καθώς επίσης και την κατάθλιψη [5,7] και αυξάνει την ευτυχία [5].

​

​

Εγκεφαλικό και χρόνια κόπωση

_____

Η κόπωση μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο είναι ένα συχνό σύμπτωμα, που μπορεί να παραμένει για μεγάλο διάστημα μετά το επεισόδιο [8]. Εμφανίζεται μέχρι και στο 70% των ασθενών [8,9], αλλά συχνά παραμένει “αόρατη”. Το σύμπτωμα αυτό δεν είναι το ίδιο με αυτό της κούρασης, γιατί εμφανίζεται συχνά χωρίς προειδοποίηση και δε φεύγει με την ξεκούραση. Παράγοντες που επηρεάζουν την κόπωση είναι η μυϊκή αδυναμία, ο ύπνος, ο πόνος, τα φάρμακα, η κατάθλιψη και η δυσκολία στην ομιλία [8,10]. Η κόπωση με τη σειρά της μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το προσδόκιμο επιβίωσης [11].

​

 

Σκλήρυνση κατά Πλάκας και χρόνια κόπωση

_____

Η κόπωση είναι το πιο συχνό και ένα από τα πιο εξουθενωτικά συμπτώματα στη Σκλήρυνση κατά Πλάκας (ΣΚΠ) [12,13]. Αν και η εμφάνιση της κόπωσης στη ΣΚΠ δεν είναι απόλυτα κατανοητή, θεωρείται ότι είναι πολυπαραγοντική και την επηρεάζουν αλλαγές στο ανοσοποιητικό και το νευρικό σύστημα, προβλήματα του ύπνου, αλλαγές στον κιρκάδιο ρυθμό καθώς και η κατάθλιψη [14].

​

 

Ρευματοειδής αρθρίτιδα και χρόνια κόπωση

_____

Οι ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα εμφανίζουν πολύ συχνά κόπωση για την οποία αναφέρουν ότι τους φέρνει αναστάτωση και άγχος και έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στη ζωή τους. Παραθέτουν ότι δεν τα καταφέρνουν με την κόπωση και δεν έχουν υποστήριξη από επαγγελματίες υγείας οι οποίοι θεωρούν ότι δεν μπορούν να την αντιμετωπίσουν και αφήνουν τον ασθενή να την αντιμετωπίσει μόνος του [15].

​

​

Ινομυαλγία και χρόνια κόπωση

_____

Συχνά οι ασθενείς με ινομυαλγία παρουσιάζουν έντονη κόπωση, η οποία μειώνει τα κίνητρα τους για δραστηριότητες, παρατείνει τον χρόνο της δραστηριότητας, δυσκολεύει τη συγκέντρωση και τη μνήμη [16] επηρεάζοντας έτσι την ζωή του ατόμου.

​

 

Βιβλιογραφία

_____

1. Connolly  et al. Managing fatigue in patients with chronic conditions in primary care. Family Practice, 2013;30:123–124.

2. Orre et al. Chronic cancer-related fatigue in long-term survivors of testicular cancer. Journal of Psychosomatic Research, 2008;64: 363–371.

3. Prue et al. Fatigue in Gynecological Cancer Patients During and After Anticancer Treatment. Journal of Pain and Symptom Management, 2010; 39(2): 197-210.

4. McCabe et al. (2015) Fatigue as a Driver of Overall Quality of Life in Cancer Patients. PLoS ONE 2015;10(6):e0130023.

5. Courneya et al. Randomized Controlled Trial of the Effects of Aerobic Exercise on Physical Functioning and Quality of Life in Lymphoma Patients. J Clinical Oncology;2009:27(27): 4605-1.

6. May et al. Improved physical fitness of cancer survivors: A randomised controlled trial comparing physical training with physical and cognitive-behavioural training. Acta Oncologica, 2008;47(5):825-834.

7. Sprod et al. Three versus six months of exercise training in breast cancer survivors. Breast Cancer Res Treat (2010) 121:413–419.

8. Glader et al. Poststroke Fatigue A 2-Year Follow-Up Study of Stroke Patients in Sweden. Stroke, 2002;33:1327-1333.

9.  Leegard. Diffuse cerebral symtoms in convalescents from cerebral infarction and myocardial infarction. Acta Neurol Scand, 1983;67:348–355.

10. Ponchel et al. Factors Associated with Poststroke Fatigue: A Systematic Review. Stroke Research and Treatment, 2015;Article ID 347920.

11. Mead et al. Fatigue after Stroke: Baseline Predictors and Influence on Survival. Analysis of Data from UK Patients Recruited in the International Stroke Trial. PLoS ONE, 2011 6(3):e16988.

12. Braley et al. Fatigue in Multiple Sclerosis: Mechanisms, Evaluation, and Treatment. SLEEP, 2010;33(8):1061–106.

13. Heine et al. Exercise therapy for fatigue in multiple sclerosis. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 9. Art. No.: CD009956.

14. Braley et al. Fatigue in Multiple Sclerosis: Mechanisms, Evaluation, and Treatment. SLEEP, 2010;33(8):1061–1067.

15. Hewlett et al. Patients' perceptions of fatigue in rheumatoid arthritis: overwhelming, uncontrollable, ignored. Arthritis Rheum, 2005;53(5):697-702.

16. Humphrey et al. Fatigue in fibromyalgia: a conceptual model informed by patient interviews. Musculoskeletal Disorders, 2010;11:216.